Суал: Зун гъуьлуьк кваз са йис кьван я. Заз зи гъуьл хуш туш, вучиз лагьайтIа ам лап яхунди ва аскIанди я. За адавай спортдал машгъул хьун акьван тIалабна! И кар себеб яз зун патарихъ галайбуруз килигиз эгечIна, кьакьан ва хъсан акунар авай гада акурла за фикирзава: заз ихьтин итим хьанайтIа! Гьа са вахтунда заз абуруз килигун гьарам тирди чизва, жува-жуван нефсинихъ галаз женг чIугвазва, амма фикирар акъвазариз жезвач. За чара хьуникайни са шумудра фикирна.
Алимдин жаваб:
Гьуьрметлу вах, сад лагьайди мусурман дишегьлидиз чара итимриз килигдай ихтияр авач, иллаки «заз ихьтин итим хьанайтIа» фикир аваз. Аллагь-Таалади Къуръанда лагьанва (мана): «лагь (Я Мугьаммад ﷺ) иман гъанвай итимриз абур чара дишегьлийриз килиг тавурай ва лагь дишегьлийриз абур чара итимриз килиг тавурай, вилер агъузрай». Гьакъикъатда куь гъуьл квез куьчейра аквазвай гадайрилай абурлу хьун мумкин я. Вучиз лагьайтIа, лагьанва хьи гьадисра, итим чара дишегьлидиз килигдайвал шейтIанди адан анжах гуьрчег чкаяр къалуриз ва нукьсанар кIевиз алахъзава, гьакI дишегьлини я. Идалайни гъейри, гзафбуру чпи капI-тIеатдин дад гьиссзавач лугьуз шикаятар ийизва. Гьадисда лагьанва: «Гьарамдиз килиг тавун патал вилер са патахъ авурдаз Аллагьди ибадатдин ширинвал гуда». Са алимди лагьанай: «Инсанди гьалалдаз шукур тавурла, адаз гьарам кIан жеда». Гьикьван чарабуруз килигайтIа, гьакьван квез куь гъуьл шейтIанди дакIанарда ва ахпа куьн чара хьайитIа, Аллагьдин вилик куьн жаваб гуниз мажбур жеда. Къуй Аллагьди хуьрай.
Кьвед лагьайди Шариатди кьабулзавай себебар авачиз хьайитIа, папаз гъуьлуьвай тIалакь (чара хьун) тIалабдай ихтияр авач. Гъуьл яхунди ва я аскIанди хьун – чара жедай ихтияр гузвай себебар туш. Пайгъамбарди ﷺ лагьанва: «Шариатди кьабулзавай себеб авачиз вичин итимдивай чара хьун тIалабзавай дишегьлидиз Женнет гьарам жеда». Гьавиляй чара хьун фикирдай акъуд. Куьн чара хьайитIани, адалай хъсан гъуьл хъижеда лагьана фикирни ийимир. Вучиз лагьайтIа гзафбуруз, Аллагьди жаза гудайди хьиз, сифте гъуьлерилай генани гзаф нукьсанар квай гъуьлер кьисмет хъийизва, я тахьайтIа гъуьлни амачиз кьилди амукьзава.
Пуд лагьайди, гьикьван итимар авайди я, чпиз абур авай, амма къеняй эйбежербур. Яни абурухъ галаз яшамиш хьун са азаб я. Гьаниз килигна, куьне винел патаз фикир гумир. Виридалайни кьилинди инсандин рикI я. РикIе иман хьун ва тахьун, мусурман я тахьайтIа - имансуз. Иниз фикир це, гьуьрметлу вах. Гъуьлуьн винел патан акунриз фикир гумир, адан хъсан къилихриз фикир це! Адан хъсан къилихар вири са чарчел кхьихь, хъел ва я кьилиз чIуру фикирар атайла, а чарчел кхьенвайди кIела. И дуьнья ахтармишун я. Гъуьлни паб сад-садаз парталар хьиз Аллагьди халкьнава. ИкI Къуръанда лагьанва. Яни сад-садан куьмекдалди абур тамам жезва, сада-садан айибар кIевзава. Айиб квачир кас авач. Эгер куь гъуьлуьвай ви папак нукьсанар квани лагьана жузуртIа, мумкин я ада гъилин тупIаралди гьисабна куьтягьиз тежер кьван нукьсанар лугьун. Амма итимри чпин папарин нукьсанар ахъайзавач. Гьавиляй ада вичин папакай анжах хъсан гафар лугьуда.
Мусурман психологди къалурзавай меслят:
Гзаф дишегьлийриз чпин гъуьлералди масабурун вилик дамах ийиз кIанзава. Гьа и начагъвилелди шейтIанди куьнни алдатмишарзава. Куьн гъуьлуьк кваз гзаф вахт хьанвач. Масабурук гьикьван нукьсанар кватIа килиг, бязибуруз лап пис гъуьлер кьисмет хьанва, амма абуру и кар раиж ийизвач, садазни къалурзавач, сабур ийизва ва сабур авунай Аллагьди абуруз еке суваб гуда. Квез чарадан кIвалин къене физвай гьерекатрикай хабар авач кьван. Белки гьа хъсан акунар авайда вичин къуватдалди паб гатазва… Аллагьди Вичи хуьрай! Йисар фида, ахпа квез куь фикиррикай регъуь жеда. Квевай гъуьлуькай квез кIандай хьтинди ийиз жедач. Айибар авуналди гьич са касни гьеле хъсанвилихъ дегиш хьайиди туш. Гъуьлуьн хъсан къилихриз еке къимет гуз алахъа, къуй адаз вич кIанзавай паб авайди чир хьурай, ахпа ада вичин папаз вич генани кIан жедайвал хъсан патахъ дегишарда.
