Ихь вахтна гвачIниндин гъудгниз гъудужвну, думу мистаъ жямяаьтдихъди апIуб саспидариз аьхю читинвалси рябкъюра, хъа ихь аьхю абйирин думу аьдати ляхин ву, яни дурар гьарган гвачIниндин гъудган жямяаьтдихъди тамам апIуз чалишмиш шуйи. Думу гъудгнин фазилатвал аьгъюдар гьар гвачIниндин гъудган мистаъ жямяаьтдихъди апIуз чалишмиш шуйи.
Хъа ухьу, гьяйифки, йишвну лап кьаназ жвуван ляхнар апIури, дурарикан фикир апIури илчIихну шулхьа, хъасин гвачIниндин гъудгниз гъудужвуз шулдар. Ва гьацира мист ярхла ву, хулаъ апIуз шулдаринхъа, кIури, жвуваз жюрбежюр себебар агурхьа.
ДумутIанна гъайри, нивкI алабхъну гъудган ккудубчIвнич, кIурира себебар агурхьа, дицдар себебар агайиз, йишвну вахтниинди дахъну, гвачIнин вахтниинди гъудужвуз шулдаринхъа?! Ухьу мухри гъурдра йивури, узу имам Магьдийин кьушмиъ хьидиза кIурхьа, амма дугъан кьушмиъ дарди, гвачIниндин гъудгниз дуфну, мистан имамдин кьушмниъкьан хьуз шуладархьухьан. Ухьу Ислам бадали жан диварча кIури шулхьа, амма Аллагьу Тааьла бадали ицци нивкIкьан гъибтуз шуладархьухьан.
Гьаму макьалайиъ сабпи ражари жвуваз, хъасин имбудариз гвачIниндин гъудган жямяаьтдихъди апIбан мянфяаьтнакан ва фазилатваликан ктибтуз ккундузуз. Думу гъудган жямяаьтдихъди мистаъ апIру инсандиз, имбу гъудгнар дици гъапIну кIури даршлубкьан аьхю саваб шула.
ГвачIниндин гъудган жямяаьтдихъди гъапIуриз исихъ улупнайи мянфяаьт вари шула:
1. Аллагьу Тааьлайи думу уьрхиди. ГвачIниндин гъудган жямяаьтдихъди мистаъ гъапIур, Аллагьу Тааьлайин уьрхюваликк шул ва фунур кас вушра, эгер дугъаз чIуруб гъапIиш, думу Аллагьу Тааьлайин терефназ гъапIубсиб гьисаб ву. Жундуб бин Аьбдуллагьдихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «ГвачIниндин гъудган тамам апIрур Аллагьу Тааьлайин уьрхюваликк шул» (Муслим).
2. Вари йишв ибадатвалиъ гьапIруризсиб саваб шул. Уьсман ибн Аьффандихьан вуйи Пайгъамбарин ﷺ гьядисдиъ дупна: «ХъитIирхбандин гъудган жямяаьтдихъди тамам гъапIур гьацI йишв ибадатдиъ гьапIуриз мисал ву. Хъа гвачIниндин гъудган гъапIур, вари йишв ибадатдиъ гьапIурик мисал ву (Муслим).
3. Мунафикьвалихьан марцц шулу. Гьарсар мусурман кас жвув мунафикь даришри кIури гучI хьади ккунду. Думу ляхнихьан гьеле адлу асгьяб Уьмар ибн Хаттабдизра кмиди гучI хьади гъабхьну. Абу Гьурайрайихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «Мунафикьариз гвачIниндинна хъитIирхбандин гъудгантIан читниб фукIара адар. Эгер дурариз му гъудгнарин фазилатвал аьгъяйиш, ччвурхури вушра гъюйи…» (Бухари, Муслим).
4. Гъиямат йигъан дугъаз нур рубкьиди. Бурайда Аль-Асламийихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «МичIи вахтна мистаз гъягърудар шад апIин, Гъиямат йигъан дурариз тамам нур тувди» (Абу Дауд, Тирмизи).
5. Малаикарин шагьидвал шулу. Пайгъамбари ﷺ дупна: «Учвухъди йишвну шлу малаикар йигъну учвухъди гъахьи малаикарин ерина шулу, дурар гвачIниндин ва гьарквандин гъудгнариъ гюрюшмиш шулу. Йишвандин муддатнаъ ичв арайиъ гъахьидар завариз за гъахьиган, варибдикан аьгъю Аллагьу Тааьлайи дурарихьан гьерхру: «Йиз лукIар фу гьялнаъ гъитунчва?» Малаикари жаваб тувру: «Учу дурарихьан гъягъруганра дурар гъудгник кайи ва, учу дурарихьна гъафиганра гъудгник кайи» (Бухари, 530).
6. Аллагьу Тааьлайи кьабул гъапIу гьяждинна уьмрайинсиб саваб шулу. Анас бин Маликдихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «Фуну касди гвачIниндин гъудган жямяаьтдихъди тамам гъапIиш, хъасин ригъ гьудубчIвайизкьан Аллагь кIваин апIури гъузиш, хъасин кьюб ракааьт суннатра гъапIиш, дицир касдиз тамамди гьяж ва уьмра гъапIдаризсиб саваб хьибди». (Тирмизи).
7. Вари дюн’яйиъ айибтIан ужуб хайир-баракат шул.
Уьмар ибн Хаттабди ктибтура: «Пайгъамбари ﷺ саб ражари асгьябар Неждайин терефназди женгназ гьаъру. Дурар, аьхю хюрчра хьади, дишла хъадакну гъафи. Думуган женгназ дурушу асгьябарикан сари гъапи: «Мици ухди ккудубкIу ва мукьадар гизаф хюрчра гъабхьи женг гьамусдиз гъябкъюб дарчуз». Думуган Пайгъамбари ﷺ гъапи: «Женгназ душну мурартIан ухди ва артухъди хюрч хру инсанарикан пузачвуз? Дурар гвачIниндин гъудгниз душну, хъасин ригъ гьудубчIвайиз гьадушваъ дусну гъузрудар ву. Дугъриданна, дурар варитIан ухди походдиан гъюру ва дурари варитIан ужуб хюрчра хуру» (Тирмизи).
8. ГвачIниндин гъудгнин улихь апIру суннат гъудгнинра саваб шулу. Айшайихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «ГвачIниндин гъудгнин улихь вуйи кьюб ракааьт суннат вари гьаму дюн’я ва мушваъ айиб варибтIан ужу ву» (Муслим). Эгер гвачIниндин гъудгнин улихь вуйи суннатарихъан гьамциб саваб аш, хъа гъудгнин фициб саваб шул, фарз гъудгнин саваб суннатаринтIан артухъ ву, дупнадаринхъа.
9. Жегьеннемдихьан азад шул ва женнет рубкьурвуз, кIури, шад хабар тувур.
Жегьеннемдиккан уьрхюз, женнетдиз гъягъюз даккни кас айинхъа? Дугъриданна, Аллагьу Тааьлайи Чан Рягьимлувалиинди ухьу гъапIу саб бицIи ляхнихъанра кмиди женнет тувру. Уммара ибн Рувайбайи, Пайгъамбарикан ﷺ гьаму гафар гъеерхьунзуз, кIура: «Ригъ гьудубчIвайиз улихьна ва ригъ алабхъайиз улихьна (яни гвачIниндин ва гьарквандин) гъудган гъапIу кас жегьеннемдиз гъягъидар» (Муслим).
10. Гъиямат йигъан Аллагьу Тааьла рякъюз мумкинвал тувди.
Женнет агьлийириз тувру варитIан аьхю ниъмат Аллагьу Тааьла рякъювал ву. Хъа варитIан аьхю аьзаб Аллагь I рякъюз мумкинвал тутрувуб хьибди. Хъа шли гвачIниндин гъудган мистаъ жямяаьтдихъди апIури гъахьиш, дугъаз му аьхю ниъмат рябкъюр, иншаАллагь. Жабир ибн Аьбдуллагьдихьан вуйи гьядисдиъ дупна: «Сад йишван учу Пайгъамбарихъди ﷺ дуснайиган, вазлихьинди дилигну, дугъу гъапи: Дугъриданна гьаму ваз фици рябкъюраш, ари гьаци ичв Агъара рякъюрчвуз ва рябкъювализ саб манигъ’вал хьибдар. Эгер ригъ гьудубчIвайиз ва ригъ алабхъайиз улихьна вуйи гъудгнар апIуз учвуз читинди дарш, апIинай»» (Бухари, 554, Муслим 632). «…читинди дарш» кIуру гафарин мяна гьадму вуки, шейтIнин васвас, дюн’яйин ляхнар ва гь.ж гъудган апIуз манигъ’вал апIру себебариин лик иливну учвхьан тамам апIуз шулуш, апIинай. Яни ухьу жямяаьт гъудгниз гъягъюз манигъ’вал апIру дюшюшар ярхла дапIну ккунду. Эгер ухьу гвачIниндинна хъитIирхбандин гъудгнар жямяаьтдихъди апIурдарш, ухьура мунафикьарин арайиан хьуз мумкин ву, кIури, гучI дапIну ккунду.
Гъит Аллагьу Тааьлайи ухьу мунафикьвалихьан уьрхри.
Мугьяммад Муслимов
