Оьзюню Яратгъаныны алдында намаз къылагъан къулуну келпетинден тизив не болур?
Бусурманлагъа намаз къылыв не саялы агьамиятлы?
Яратгъаныбыз Аллагьны алдында намаз къылмакъ учун баш ийип, бусурман гиши Аллагь кёмеги болмай туруп , ол бир ишни де этмеге болмайгъанына ва бары да зат Ону буйругъу булан болагъанына мюкюр бола. Бусурманны бусурман тюгюл гишиден ол сав гюнню узагъында беш керен къылагъан намаз айырагъанын гьатта Мугьаммат Пайхаммар да ﷺ билдирген.
Бусурманланы арасында гьар гюн беш намазын къылмай къоягъанлар бусурманлыкъдан чыгъа деп ойлашагъанлары да бар. Шо соравгъа алимлеге жавап бермеге къояйыкъ, тек нечик алай да намазын къылмай къоймакъ о лап улллу гюнагьлардан гьисаплана.
Намазлар эки тюрлю бола: борч ва сюннет. Борч намазлагъа гьар гюн къылынагъан беш намаз ва жума намаз (эргишилер учун) гире. Сюннет намазлар – биз борч намазлагъа къошум гьисапда оьзюбюз гёнгюллю кюйде къылагъан намазлар. Шоланы Мугьаммат Пайхаммар ﷺ да къылгъан саялы сюннет санала. Башгъа гёнгюллю намазлагъа Мугьаммат Пайхаммар ﷺ гечелер этген намазлар да гире.
Кёп заманны узагъында намаз къыла туруп йиберегенге гёре ону аякълары шишип къала болгъан. Ону намаз къылывгъа янашывундан бизин янашывубузну не йимик башгъалыгъы бар экен?!
Кёбюсю гезиклерде биз шону къылагъаныбызны англап битмеге болмас йимик намазны тез къылабыз, гьар гюн токъташдырылгъан заманда намаз къылмагъа къастгъа байланып, гьатта намаз йимик Яратгъаныбыз бизге савгъат этген шагьабагьатыны агьамиятлыгъы гьакъында унутабыз.
Намаз къылыв яраланы сав эте. Шо да, шексиз кюйде, бизин яшавну алгъышлав болуп токътай. Шо да намазны ругь якъдан агьамиятлыгъына шагьатлыкъ эте. Бизин девюрде этилген ахтарывлар исбат этегенде йимик, намаз къылыв адамны савлугъуна лап яхшы якъдан таъсир эте. Намаз къылагъан вакътиде адамны къаркъарасыны тербениши адамны гёнгюн ва гьакъыл гьаракатын, яшав гьалыны сан янын яхшылашдырагъанны, рагьатсызлыгъын ва гёнгюню бузулувун енгиллешдире онгайлы ругь гьалланы тувдурувгъа болушлукъ эте. Арасын бир де бёлмейген кюйде тагьажут намазны (гечелер эртенги намазны заманы болгъунчагъа къылынагъан намаз) къылагъанда адамны чыдамлыгъы арта, ругь якъдан гючю беклеше.
Гьар гюн къылынагъан беш намаз адамны къаркъарасына астаракъ чабыв яда чалт юрюш йимик таъсир этегени де токъташдырылгъан.
Яратгъаныбыз Аллагьгъа биз къылагъан намазлар герекмей. Огъар биз Оьзюне сужда къылагъаныбыз тарыкъ тюгюл. Шону гёз алгъа тутгъанда, бусурманлагъа гьар гюн беш намаз къылынмагъа борч этилгенлигини башгъа маънасы болмагъа ярай. Аллагь бизге не саялы беш намазны борч этген? Шо соравгъа бизге намаз къылмагъа тюшегенни гьакъында айтылагъанда тапмагъа бажарыла. Шону гьакълыгъы намазланы санавунда тюгюл (биз къылмагъа тюшеген намазларыбызны санавун билмеге тарыкъ бусакъ да) бизге оланы къылагъан заманын билмеге де тюше.
Неге беш намаз къылына?
Бусурман динни янгы къабул этген вакътимде магъа гьар гюн беш намаз къылмагъа бек къыйын тие эди. Яшавну оьзюм уьйренмеген къайдасына айтардай тынч болмады. Гьали, мен бусурман динни къабул этгенли арадан 12 йыл оьтген сонг, намазсыз оьзюмню яшавумну гёз алгъа гелтирмеге де болмайман. Яшлар булан орамдан гезейгенде де, тюкенден тарыкъ-герекни сатып алагъанда да уьй къуллукълар булан машгъул заманымда да, ишде де намаз къылынагъан вакътини гьисапгъа алып сав гюн кютмеге тарыкъ къуллукъларымны этемен. Намазны заманында къылмакъны къастын болдураман. Намаз гьар-бир бусурманны яшавуну маънасы, гьар гюнлюк яшавлукъ авараланы дериясында ону къутгъарагъан бир аламат болуп токътай.
Гьали энни намазгъа башгъача гёзден къарайыкъ. Шогъар яшавгъа чыгъармагъа тюшеген гьал-гьаракат яда къыйын тиеген авара йимик тюгюл, айлана якъдагъы къалмагъал-пелекетден бизин арек сакълайгъан бир аламат гьисапда янашайыкъ.
Ишлеп турагъан вакътигизде телефонугъузгъа зенг этип, иш ёлдашларыгъыз сизин кёмегигиз тарыкъ экени гьакъында билдире деп гёз алгъа гелтиригиз.Сизин этилмеге тарыкъ къуллукъларыгъыз артгъа салынып топлана. Сиз гёнгюгюз бузукъ болгъанын гьис этесиз. Шо заман сиз не этер эдигиз? Сиз танапусгъа токътажакъ эдигизми?
Намаз къылыв бизин учун танапусгъа токътагъан заман болуп токътай. Бизин учун ойлашмагъа гьис якъдан ял болмагъа, Яратгъаныбызгъа ювукъ болмагъа имканлыкъ яратылагъан вакъти болуп къала. Намаз гьар гюнлюк авараланы гьакъында унутуп, юреклерибизге Яратгъаныбыз булан бирлешивге артыкъ агьамият бермеге шартлар ярата. Биз бары да ишибизни къоюп, намаз жувунмагъа барабыз. Сонг шыплыкъда ва рагьатлыкъда намаз къылабыз.
Биз Аллагьгъа сужда къылмакъ ва гертиденде агьамиятлы гьаракатгъа оьзюбюзню гьаракатыбызны бакъдырмакъ учун гьар гезик етти минутдан он минутгъа ерли заманыбызны харжлайбыз. Намаз къылагъанда биз рагьатланабыз, бизин юрегибиз, гьакъылыбыз ва ругьубуз ял бола.
Ял да болуп, янгы гючлер булан артгъан къуватыбыз булан биз ишге къайтабыз. Биз ишден талгъанда буса, бирдагъы бир намазны вакътиси етише.
Шолай Яратгъаныбыз бизге, бусурманлагъа, лап да уллу шабагьатын сыйлы инжи ташлар йимик беш намазны савгъат этген.
Биринчи намаз – о эртенги намаз, гюн чыкъгъанчагъа къылына. Шо гюнню башламакъ учун тамаша бир аламат болуп токътай.
Тюш намаз – яшавлукъ аваралардан азат болуп, Яратгъаныбыз булансыр чечмек учун танапус алмакъ учун тизив имканлыкъ гьисаплана.
Уьчюнчю намаз – гюндюз къылынагъан экинни намаз. Шо намаз гюн тюшден авгъан сонг арадан уьч-дёрт сагьат оьтюп къылына. Демек гюнню ортасында, гьис якъдан айрыча ял алмагъа тюшеген вакътиде къылына.
Дёртюнчю – маркача намаз гюн батгъан сонг къылына. Гюнню батывуна тергев бере туруп бизге Яратгъаныбыз яратгъан Гюнню ва Ер юзю, айланыбызны къуршап алгъан тамаша аламатлары гьакъда ойлашмагъа имканлыкъ бериле.
Лап артда да гечеги – яссы намазны вакътиси етише. Шо намазны биз юхуну алдында къылабыз. Шо да бизге оьтген гюнню гьакъында ойлашмагъа, олай да баш майыбызны иш гюнню авараларындан гечеги ял болувгъа бакъдырмагъа имканлыкъ бере.
Шолайлыкъда, биз беш намаз къылабыз. Яратгъаныбызгъа сужда къыла туруп баш ийип, гьар гюнню башлайбыз ва шолай да тамамлайбыз. Шонда оьзюбюзню жаныбызгъа яллыкъ ва рагьатлыкъ табабыз. Токъташдырылгъан вакътилерде намазланы къыла туруп сав гюнюбюзню Яратгъаныбызгъа сужда къылып, Ону эсгере, сыр чече туруп йиберебиз.
Тек о адатлы иш чи тюгюл!
Озокъда, къалгъан бары затлар йимик адатлы ишге айланып къалса, намаз къылыв шолай терен кюйде таъсир этмеге болмай. Шо саялы намаз къылывгъа гьазирлик гёрюв бек агьамиятлы гьисаплана. Бизин яшавну авараларын артда къоюп, намаз къылгъынчагъа бусурманлагъа рагьатланмакъ ва тергевюн янгыз оьзю этеген гьаракатгъа бакъдырмакъ учун заман тарыкълы бола.
Намаз къылагъан вакътиде оьзлер башгъа затланы гьакъында неге ойлашагъаны гьакъда бусурманлар кёп сорай. Кёбюсю гезиклерде олар намаз къылмагъа толу кюйде гьазир болмагъангъа шолай бола. Намаз къылыв булан юрегибизни тазалыгъы сынала деп айтмагъа ярай. Биз артгъа салмагъа ярамай деп гьисап этеген ойларыбыз намаз къылагъанда бизин башыбызгъа геле. Бары да артыкъ ойланы унутуп, сужда къылывгъа бары да тергевюбюзню бакъдырмагъа тюше.
Янгыз намазны вакътисинде тюгюл, сав гюнню узагъында да бизин гьакъылыбызны, юреклерибизни Аллагьгъа бакъдырмакъ намаз къылывну аслу мурады болуп токътай. Биз намаз къылмагъа тийишли кюйде гьазирлик гёрмеге, мисал учун, намаз жувунагъанда, Аллагьны алдында токътамакъ учун ругьубузну гётеринки кюйде сакъламагъа тарыкъбыз.
Намаз къылмагъа тюзевлю кюйде гьазирлик гёрмеге заманыгъызны харжлап, намаз къылывгъа, демек этеген ишигизге аслу тергев беригиз. Шо заман сиз Ислам динде айтылагъан юрек яллыкъгъа лайыкълы болажакъсыз.
Яратгъаныбыз Аллагьны буйругъуна гёре жаваплы янашып бары да талапланы тюзевлю кютсек, бизин намазларыбыз да биз оьзю булан тыныш гьава йимик тарыкълы аламатлар болуп къалажакъ. Яратгъаныбыз биз къылгъан намазланы, ва яхшы ишлерибизни къабул этсин, гюнагьларыбыздан гечсин. Амин.
Саида Ибрагьимова
